Trong 05 năm qua, Kinh tế tập thể (KTTT), hợp tác xã (HTX) tại Việt Nam đã và đang phát triển về cả số lượng, chất lượng và quy mô; nhiều mô hình KTTT, HTX hoạt động hiệu quả, mang lại nhiều lợi ích cho thành viên nhờ vậy góp phần đóng góp phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Kết quả này có sự đóng góp của công tác hợp tác quốc tế, huy động nguồn lực từ nước ngoài phục vụ cho sự phát triển chung của khu vực kinh tế tập thể. Đặc biệt trong xu thế toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế hiện này, công tác hợp tác quốc tế tiếp tục đóng vai trò quan trọng góp phần vào phát triển kinh tế hợp tác, HTX ở nước ta.

Hiện nay, Liên minh HTX Việt Nam là thành viên của Liên minh HTX Quốc tế (ICA), Liên minh HTX Quốc tế khu vực châu Á-TBD (ICA-AP), Tổ chức Nghề cá Quốc tế (ICFO), Tổ chức Hợp tác Nông dân châu Á (AFGC), là đối tác ba bên của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) về đại diện cho giới sử dụng lao động trong khu vực kinh tế tập thể, HTX.

Liên minh HTX Việt Nam đã thiết lập quan hệ với 150 tổ chức quốc tế, bao gồm các tổ chức quốc tế chính phủ và liên chính phủ như Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP), Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc (FAO), Cơ quan Hợp tác Quốc tế Hàn Quốc (KOICA), Tổ chức Hợp tác Phát triển Đức (GIZ), Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA),…; tổ chức phi chính phủ như Liên đoàn Hợp tác xã CHLB Đức (DRGV), Tổ chức Hỗ trợ Phát triển Hà Lan (Agriterra), viện FNF, Tổ chức Phát triển Hà Lan (SNV), …; Đại sứ quán các nước như CHLB Đức, Vương quốc Hà Lan, Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, Thái Lan, Malaysia, Scrilanca, …; có quan hệ đối tác chiến lược với các Liên đoàn HTX các nước, vùng lãnh thổ như CHLB Đức, Vương quốc Hà Lan, Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loam, Philipines, Indonesia, Malaysia, Singapore, Myanmar, Thái Lan, Lào,…

Liên minh HTX Việt Nam đã chủ trì, đăng cái tổ chức 3 sự kiện lớn đó là: Hội nghị Bộ trưởng HTX khu vực châu Á-TBD (năm 2017); Diễn đàn pháp lý Liên minh HTX châu Á-TBD (năm 2019); Hội nghị thường niên Tổ chức Hợp tác nông dân châu Á (năm 2019); các hội nghị, hội thảo quốc tế, tập huấn, đào tạo năng cao năng lực trong nước và quốc tế với sự tham gia của trên 3670 đại biểu. Liên minh HTX Việt Nam, Liên minh HTX tỉnh/thành phố tổ chức trên 290 đoàn vào và đoàn ra trong năm 2016-2020. Trong giai đoạn 2016 – 2020, Liên minh HTX Việt Nam đã khai thác và tiếp nhận 09 chuyên gia, tình nguyện viên quốc tế của Nhật Bản, Hàn Quốc, CHLB Đức làm việc trong các lĩnh vực hỗ trợ kỹ thuật cho Liên minh HTX Việt Nam xây dựng đề xuất dự án tăng cường năng lực dạy nghề cho hệ thống Liên minh HTX Việt Nam; đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ HTX; đào tạo nghề kép; phân tích hóa hữu cơ và xúc tiến thương mại.

Các hoạt động hợp tác quốc tế của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX các tỉnh, thành phố chú trọng huy động nguồn lực của các tổ chức nước ngoài để nâng cao năng lực cho các HTX, các hộ nông dân, hộ xã viên và hệ thống Liên minh HTX các cấp; thúc đẩy các hoạt động kinh tế, sản xuất – kinh doanh, dịch vụ của các HTX, xây dựng và phát triển mô hình HTX, liên hiệp HTX dịch vụ nông nghiệp, liên hiệp HTX chăn nuôi, hỗ trợ phát triển các nhóm yếu thế, các cộng đồng dễ bị tổn thương, tạo việc làm bền vững, phát triển nông nghiệp – nông thôn, các ngành nghề thủ công truyền thống, xóa đói giảm nghèo, bảo vệ môi trường, thúc đẩy bình đẳng giới, tạo điều kiện để phụ nữ, thanh niên tham gia ngày càng nhiều vào HTX. Các hình thức hợp tác chủ yếu được thực hiện thông qua các chương trình đào tạo, khóa bồi dưỡng, tập huấn, hội nghị, hội thảo, nghiên cứu cơ chế chính sách, trao đổi kinh nghiệm, các dự án hỗ trợ kỹ thuật … Mặt khác, các tổ chức quốc tế có điều kiện hiểu biết đầy đủ hơn về phong trào HTX Việt Nam và Liên minh HTX Việt Nam. Vị thế và uy tín của Liên minh HTX Việt Nam được nâng cao trong phong trào hợp tác xã khu vực và thế giới. Liên minh HTX Việt Nam đã tranh thủ được nguồn lực bên ngoài để đào tạo, nâng cao trình độ quản lý hợp tác xã cho cán bộ trong hệ thống.

Phương hướng, mục tiêu và giải pháp phát triển hợp tác quốc tế

Phương hướng

Tiếp tục xác đinh mở rộng và phát triển quan hệ đối ngoại và hợp tác quốc tế là nhiệm vụ trọng tâm nhằm xây dựng hệ thống Liên minh HTX Việt Nam vững mạnh, tiếp tục đóng vai trò nòng cốt và quan trọng phục vụ phát triển kinh tế hợp tác, HTX nhanh, hiệu quả; tiếp tục huy động và khai thác nguồn lực, tăng cường tính chủ động trong xây dựng, duy trì, quan hệ hợp tác và đối tác; chủ động có tiếng nói trong các cơ chế hợp tác quốc tế đa phương, mạng lưới các tổ chức quốc tế, các đối tác nước ngoài, thu hút chương trình, dự án tài trợ cho khu vực HTX của Việt Nam; nâng cao năng lực hội nhập quốc tế cho cán bộ, thành viên HTX; tổ chức cho cán bộ, thành viên HTX đi nghiên cứu, học tập, trao đổi kinh nghiệm và quảng bá, xúc tiến thương mại hàng hóa và dịch vụ của HTX ở nước ngoài, đẩy mạnh và đa dạng hóa quan hệ hợp tác thực chất với các đối tác lớn, các liên đoàn HTX hàng đầu trên thế giới, tăng cường phối hợp với các bộ, ngành, phối hợp trong hệ thống liên minh trong triển khai hoạt động đối ngoại và hợp tác quốc tế.

Mục tiêu

Đẩy mạnh và đa dạng hóa các hình thức, địa bàn hoạt động hợp tác quốc tế của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam phù hợp với chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Tập trung tăng cường hợp tác quốc tế mở rộng quan hệ hợp tác, khai thác có hiệu quả nguồn lực từ các tổ chức quốc tế; tăng cường các hoạt động trong xúc tiến thương mại và đầu tư vào lĩnh vực HTX, tiếp cận chuỗi giá trị thị trường trong nước, khu vực và toàn cầu phục vụ cho phát triển kinh tế tập thể, HTX. Mở rộng và đẩy mạnh quan hệ hợp tác hiệu quả và thực chất với các tổ chức quốc tế trong nước và quốc tế như ICA, ICA-AP, UNDP, OECD, ILO, FAO, DGRV, JICA, KOICA, … huy động nguồn lực, kinh nghiệm tổ chức, quản lý để phát triển kinh tế tập thể, HTX.

Giải pháp phát triển hợp tác quốc tế

– Tiếp tục đẩy mạnh công tác hợp tác quốc tế, khai thác có hiệu quả các nguồn lực từ các tổ chức quốc tế để phục vụ cho phát triển kinh tế tập thể, HTX; mở rộng hoạt động hợp tác nghiên cứu, tập trung xây dựng một số Đề án, dự án quốc tế lớn về nâng cao

– Mở rộng đối tác và thu hút các nguồn lực phát triển khu vực HTX, xúc tiến thương mại đầu tư cho khu vực HTX của Việt Nam với những đối tác thương mại truyền thống và hàng đầu của Việt Nam và bối cảnh đối ngoại của Việt Nam gồm Hà Lan, Liên bang Nga, Hoa Kỳ, Canada và các nước ASEAN.

– Chủ động khai thác hiệu quả các nguồn lực dành cho hoạt động đối ngoại và hợp tác quốc tế của Liên minh HTX Việt Nam, lựa chọn đối tác và tổ chức có hiệu quả, thiết thực các đoàn công tác nghiên cứu và trao đổi kinh nghiệm kết hợp với xúc tiến hợp tác và đầu tư của Thường trực Liên minh HTX Việt Nam với các đối tác các nước như: Nghiên cứu mô hình phát triển HTX và xúc tiến thương mại, đầu tư cho khu vực HTX Việt Nam tại Trung Quốc, Nhật Bản, Đài Loan… cũng như các đoàn ra khác của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam.

– Đào tạo nâng cao chất lượng và trình độ hội nhập quốc tế của đội ngũ cán bộ của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam thông qua cử cán bộ các chương trình đào tạo, tập huấn, hội nghị, hội thảo do các tổ chức quốc tế tài trợ, ICA-AP, JA- Zenchu, Viện phát triển hợp tác nông nghiệp châu Á (IDACA), …;

– Tiếp tục tính chủ động, chuyên nghiệp trong công tác đối ngoại và hợp tác quốc tế của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam: Tổ chức thực hiện tốt Quy chế về hoạt động hợp tác quốc tế tới các ban, đơn vị trực thuộc và Liên minh HTX các tỉnh/thành phố. Tiếp tục hỗ trợ Liên minh HTX các tỉnh, thành phố, các đơn vị trực thuộc chủ động, tích cực trong hợp tác quốc tế. Có kế hoạch định kỳ tổ chức tập huấn công tác đối ngoại để nâng cao nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác đối ngoại của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX các tỉnh, thành phố.

– Tuyên truyền, thống nhất và nâng cao nhận thức về HTX; nhân rộng các mô hình HTX việc làm hoạt động có hiệu quả, tuân thủ các quy định pháp luật về lao động và việc làm, thực hiện tốt các tiêu chuẩn lao động quốc tế; phổ biến về tầm quan trọng của chương trình tạo việc làm bền vững và phát triển kinh tế địa phương cho khu vực HTX tại các vùng sâu, xa, vùng dân tộc thiểu số và cho các nhóm đối tượng yếu thế (thanh niên, phụ nữ, người tàn tật, người nhiễm HIV/AIDs).

– Nâng cao năng lực của Liên minh HTX các cấp với vai trò đối tác ba bên trong việc thúc đẩy quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ trong khu vực HTX. Đào tạo, nâng cao kỹ năng của lao động trong khu vực HTX, đặc biệt là kỹ năng cần thiết cho lao động phát triển trong bối cảnh công nghiệp 4.0. Hỗ trợ kỹ thuật và tư vấn cho hệ thống Liên minh HTX Việt Nam triển khai liên kết các chuỗi cung ứng và chuỗi giá trị sản phẩm của các HTX trong nước, khu vực và thế giới.